Публикации 2015 г.

<< Вернуться в 2014 г.
05032014-1 Беларусь: памятное лето 1944 года: материалы Междунар. Науч.- практ. конф., посвящ. 70-летию освобождения Беларуси от нем.-фашист. Захватчиков (Минск, 19-20 июня 2014 г.) / Нац. акад. наук Беларуси, Мин-во обороны Респ. Беларусь; редкол.: А. А. Коваленя і др. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 568 с.
В сборнике представлены доклады и сообщения известных белорусских, российских и украинских исследователей военной истории, а также молодых ученых. С использованием новых архивных документов и достижений современной историографии авторы подробно воссоздают многоплановую картину полного освобождения белорусской земли, приводят богатый фактический материал о первых мероприятиях по возрождению мирной жизни. В контексте основной проблематики освещены ключевые аспекты военного искусства, характерные для подготовки и проведения Блорусской стартегической наступательной операции “Багратион”. Адресован специалистам в области всеобщей и военной истории, преподавателям, учащимся высших и средних учебных заведений, всем, кто интересуется памятными страницами прошлого нашей Родины.
05032014-1 Беларусь праз прызму рэгіянальнай гісторыі : Бяроза і Бярозаўскі рэгіён : зб. навук. арт. / Нац. Акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. / уклад. : А.А.Скеп’ян, А.Б.Доўнар, рэдкал.: А.А.Каваленя і інш. — Мінск : Беларуская навука, 2014. — 403 с. : іл.
Зборнік прысвечаны розным аспектам гістарычнага развіцця Бярозаўшчыны, самой Бярозы і яе ваколіц. Асноўная ўвага надаецца найбольш вядомай фундацыі К.Л.Сапегі — бярозаўскаму кляштару картузаў, яго гісторыі і лёсу. Зборнік змяшчае артыкулы беларускіх і замежных даследчыкаў. Адрасаваны прафесійным гісторыкам, выкладчыкам і ўсім тым, хто цікавіцца рэгіянальнай гісторыяй Беларусі.
05032014-1 Научно-организационные связи Академии наук СССР и Академии наук БССР : 1929—1941 гг.: сб. док. / Рос. акад. наук і др.; сост.: Л. Д. Бондарь, Н. В. Токарев, К. Г. Шишкина. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 247 с.: ил.
В сборник включены документы и материалы, отражающие становление взаимосвязей между Российской академией наук — АН СССР и Национальной академией наук Беларуси — АН БССР с момента создания Академии наук в Беларуси и до начала Великой Отечественной войны. Показано развитие их отношений во всем многообразии, влияние их на развитие науки. Основу сборника составили документальные материалы из государственных архивов Санкт-Петербурга, Москвы и Минска. Предназначена для ученых, историков и всех, кто интересуется историей науки в России и Беларуси.
05032014-1 Тегако, Л.И. Дерматоглифика в современном научном познании человека / Л.И. Тегако, Е.Д. Кобылянский; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. – Беларуская наука, 2015. – 191 с.
Освещаются основные проблемы дерматоглифики — науки о кожных рисунках пальцев и ладоней человека. Представлены новые данные о практическом применении результатов и дерматоглифических исследований в антропологии, генетике, криминалистике, психологии, спортивном отборе. Рассмотрены также проблемы этнорасовой дерматоглифики.
05032014-1 Марфина, О.В. История антропологических исследований в Беларуси / О.В. Марфина; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. — Минск: Беларуская навука, 2015. — 405 с.
Монография посвящена научному анализу антропологических данных, полученных сотрудниками отдела антропологии и экологии Института истории НАН Беларуси в разные исторические периоды. Охарактеризованы морфологические и функциональные особенности современного детского и взрослого населения республики. Представленная в книге информация рассчитана на антропологов, историков, археологов, этнографов, педагогов, биологов, а также может быть интересна широкому кругу читателей.
05032014-1 Волкаў, М.А. Артылерыя Нясвіжскага замка / М. Волкаў. — Мінск : А.М.Янушкевіч, 2015. — 188 с.
У кнізе на аснове дэтальнага вывучэння разнастайных крыніц разгледжана гісторыя фарміравання і развіцця артылерыі Нясвіжскага замка ў ХVI — ХVIII cтст. Аўтар апісвае ролю артылерыйскага ўзбраення ў сістэме абароны старажытнай радзівілаўскай фартэцыі, звяртае ўвагу на пытанніабслугоўванняі забеспячэння артылерыіамуніцыяй і боепрысамі, арганізацыі і функцыянавання спецыяльных вайсковыхпадраздзяленняў, а таксама прасочвае лёс нясвіжскіх гармат у ХІХ—ХХ стст. Багаты ілюстратыўны матэрыял дэманструе гісторыю артылерыі Нясвіжскага замка і ўнікальнае аздабленне яго гармат.
Для ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй узбраення і вайсковай справы Беларусі перыяду Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай.
05032014-1 Актуальные проблемы международных отношений и дипломатии (1918 г. — начало XXI в.) : материалы II Международной научно-практической конференции, Витебск, 23-24 апреля 2015 г. / Вит. гос. ун-т; редкол. : А.П.Косов (отв. ред.) [и др.]. — Витебск : ВГУ имени П.М. Машерова, 2015. — 320 с.
В научном издании содержатся материалы докладов, посвященные актуальным проблемам международных отношений и дипломатии периода новейшей истории человечества. Может быть полезно исследователям, преподавателям, аспирантам, студентам и всем, кто интересуется историей и современным состоянием международных отношений и дипломатии.
05032014-1 Кутеинский монастырь: прошлое, настоящее, будущее : материалы Междунар. науч.-практ. конф. (Орша, 10 окт. 2014 г.) / Сост.: В.В. Яновская, Р.В. Зенюк ; редколл.:А.А. Коваленя (гл. ред.) [и др.]. — Минск : Белстан, 2015. — 144 с.
В сборник включены доклады участников Международной научно-практической конференции «Кутеинские чтения-2014», прошедшей в Орше в рамках II Республиканского фестиваля «Беларусь Православная». Статьи отражают не только вопросы, касающиеся непосредственно истории Кутеинского Богоявленского монастыря, но и конфессиональной истории Беларуси в целом. Материалы сборника будут полезны всем, кто интересуется историей Беларуси, а также проблемой сохранения её историко-культурных ценностей.
05032014-1 Третьяк, С. А. Трудный путь к Победе / С. А. Третьяк. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 287 с.
В популярной форме раскрыта история Белорусской стратегической наступательной операции 1944 г., военных кампаний советских и союзнических войск в Европе и на Дальнем Востоке в 1945 г., приведших к сокрушению нацистской Германии и милитаристской Японии и победному завершению Великой Отечественной и Второй мировой войн. Книга рассчитана на широкий круг читателей (Скачать содерание).
05032014-1 Матэрыялы па археалогіі Беларусі. Вынікі даследаванняў першабытных і сярэдневяковых помнікаў на тэрыторыі Беларусі (да 120-годдзя з дня нараджэння А.М. Ляўданскага) / Навук. рэд.: В.І. Кошман. — Вып. 26. — Мінск: “Беларуская навука”, 2015. — 382 c.
У чарговым выданні Інстытута гісторыі НАН Беларусі прадстаўлены навуковыя артыкулы, прысвечаныя даследаванню археалагічных старажытнасцей першабытнага часу і эпохі сярэдневякоўя Беларусі і сумежных краін, а таксама прымяненню розных метадаў даследавання археалагічных матэрыялаў і вынікам палявых прац 2012—2013 гг. Зборнік навуковых артыкулаў разлічаны на археолагаў, гісторыкаў, краязнаўцаў, музейных работнікаў, настаўнікаў і ўсіх тых, хто любіць старажытную гісторыю, цікавіцца матэрыяльнай і духоўнай культурай нашых далёкіх продкаў.
05032014-1 Беларусь праз прызму рэгіянальнай гісторыі : Ашмяны і Ашмянскі рэгіён : зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; уклад. : А.А.Скеп’ян, А.Б.Доўнар; рэдкал.: А.А. Каваленя [і інш.] — Мінск : Беларус. Навука, 2015. — 497 с.
Зборнік прысвечаны розным аспектам развіцця гістарычнага Ашмянскага павета ВКЛ, і змяшчае пашыраныя варыянты дакладаў, якія былі зачытаны на двух міжнародных навуковых канферэнцыях «Гальшанскія чытанні», 2012 і 2014 гг. Галоўны блок артыкулаў прысвечаны розным аспектам гісторыі і культуры Ашмяншчыны. У зборніку змешчаны артыкулы пра археагічнае вывучэнне Ашмяншчыны, пра гістарычнае мінулае Ашмян у новы і навейшы час, пра архітэктурную спадчыну рэгіёна і інш. Матэрыялы зборніка накіраваны на больш глыбокае вывучэнне гісторыі Беларусі на прыкладзе Ашмянскага краю. Разлічаны на прафесійных гісторыкаў, выкладчыкаў і ўсіх тых, хто цікавіцца рэгіянальнай гісторыяй Беларусі.
05032014-1 Палеоантропология Беларуси / И.И. Саливон и др.; науч.ред.: И.И. Саливон, С.В. Васильев ; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 369 с.
Коллективная монография посвящена истории развития палеоантропологических исследований как важного источника сведений о биологических особенностях людей по свойствам их костных останков из археологических раскопок погребений разных исторических периодов, в том числе и на территории Беларуси. Описаны методы изучения биологических особенностей древнего населения. Показана роль палеоантропологических данных в уточнении направления миграционных потоков и межэтнического взаимодействия населения в разные исторические периоды как одного из факторов биологической изменчивости популяций. Основная часть монографии содержит сведения о территориальной вариабельности физического типа городского и сельского населения на территории Беларуси в эпоху средневековья, а также сельских групп белорусов в конце XVIII—XIX вв. Адресована историкам, этнологам, педагогам, специалистам медико-биологического направления в науке, а также всем, кто интересуется историей родного края и антропологическими характеристиками предков белорусов.
05032014-1 Воронкова, И.Ю. Военные конфликты на Дальнем Востоке и Беларусь : 1921—1941 гг. / И. Ю. Воронкова. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 300 с.
Рассмотрена история военных конфликтов на территории Китая, Монголии, советского Забайкалья и Приморья на протяжении двадцатилетнего периода между двумя мировыми войнами. Основное внимание уделено причинам и обстоятельствам участия в них представителей белорусского народа и военнослужащих Белорусского военного округа. Приведены примеры гуманитарных акций солидарности жителей БССР с борьбой китайского и монгольского народов за национальную независимость (Скачать содерание).
05032014-1 Вклад белорусского народа в Победу в Великой Отечественной войне / А.М.Литвин [и др.] ; редкол.: А.А.Коваленя (гл. ред.) [и др.]. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 495 с.
В издании рассматриваются вопросы участия белорусов и уроженцев Беларуси в важнейших событиях Великой Отечественной войны, характеризующие общий вклад населения республики в Победу. На большом фактическом материале, почерпнутом из опубликованной литературы и ранее неизвестных архивных документов, на многочисленных примерах комплексно исследуется массовый героизм белорусского народа на фронтах войны, раскрывается самоотверженная борьба патриотов в рядах партизан и подполья, участие белорусов и уроженцев республики в европейском движении Сопротивления и в составе войск антигитлеровской коалиции, героический труд в советском тылу и в восстановлении разрушенной войной экономики, социальной сферы, науки и культуры (Скачать содерание).
05032014-1 Чикалова, И.Р. Партии, профессиональные союзы, женские организации во Франции, Германии, Великобритании (1815—1914) / И.Р. Чикалова. — Минск : Беларуская навука, 2015. — 392 с.
В монографии на примере Франции, Германии и Великобритании рассматривается становление и развитие общественных институтов, их место в социально-политических системах европейских стран в хронологических границах 1815—1914 гг. Показывается место в общественной жизни предшественников политических партий — тайных обществ, клубов и «движений», рассматривается процесс создания правовых основ регулирования деятельности общественных институтов, возникновение и деятельность социально-политических, хозяйственных, культурно-просветительских союзов, организаций, объединений, в том числе политических партий, союзов предпринимателей, профессиональных союзов рабочих, объединений служащих и инженерно-технических работников, женских организаций, охарактеризована социальная база партий и общественных объединений, показывается эволюция основных направлений социально-политических стратегий правивших элит рассматриваемых государств в отношении общественно-политической активности разных социальных групп населения.
05032014-1 Калечыц, А.Г Першыя людзі на зямлі Беларусі : для сярэд. і ст. шк. ўзросту / А.Г. Калечыц. — Мінск : Беларус. Энцыкл. імя П.Броўкі, 2015. — 120 с.
У даступнай форме выкладаецца працэс станаўлення чалавека, яго распаўсюджання па зямным шары, пранікнення і рассялення на тэрыторыі Беларусі. Прыводзяцца апошнія даныя, атрыманныя археолагамі краіны падчас раскопак самых старажытных помнікаў. Аповед вядзецца з улікам цеснай сувязі чалавека і асяроддзя ў кантэксце агульнапланетарных прыродных з’яў.
05032014-1 Міхаіл Паўлавіч Касцюк / Нац. Акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі ; уклад. А. І. Каралёў. — Мінск : Беларуская навука, 2015. — 98 с. іл. — (Біябібліяграфія вучоных Беларусі)
У выданні адлюстраваны асноўныя вынікі навуковай, навукова-арганізацыйнай, педагагічнай грамадскай дзейнасці акадэміка НАН Беларусі, акадэміка Цэнтральнай Еўрапейскай Акадэміі навукі і мастацтва, лаўрэата прэміі імя акадэміка В.А. Капцюга Сібірскага аддзялення Расійскай акадэміі навук і Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, доктара гістарычных навук, прафесара Міхаіла Паўлавіча Касцюка. Разлічана на навуковую грамадскасць і ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй беларускай навукі.
05032014-1 Гістарычна-археалагічны зборнік / Гал. рэд.: А.А.Каваленя. Вып. 30. — Мінск: Беларус. навука, 2015 . — 368 с.
Інстытут гісторыі НАН Беларусі працягвае выданне “Гістарычна-археалагічнага зборніка”. Дадзены выпуск прысвечаны 95-годдзю з дня нараджэння І.М. Ігнаценкі. У зборніку змешчаны артыкулы вядучых вучоных-гісторыкаў Беларусі, якія прааналізавалі найноўшыя дасягненні гістарычнай навукі, паказалі найбольш знакавыя адкрыцці гісторыкаў, археолагаў і антраполагаў. У артыкулах вучоных з Беларусі, Расіі і Украіны раскрываюцца сучасныя погляды на актуальныя праблемы айчыннай і замежнай гісторыі ад першабытнасці да сучаснасці. Выданне разлічана на прафесійных вучоных-гісторыкаў, археолагаў, выкладчыкаў, студэнтаў і аспірантаў, шырокае кола чытачоў, якія неабыякава ставяцца да гістарычнага мінулага.
05032014-1 Жлутка, А.А. Лацінская актавая палеаграфія / А.А. Жлутка. — Мінск : БелНДІДАС, 2015. — 202 с.
У дапаможніку па лацінскай актавай палеаграфіі разглядаюцца пытанні развіцця і функцыянавання лацінскага дакументальнага пісьма ад Антычнасці да Новага часу з акцэнтам на графіку сярэдневяковых пісьмовых помнікаў, у тым ліку датычных гісторыі Беларусі і ВКЛ. Выданне забяспечана адпаведным ілюстрацыйным матэрыялам. Яно будзе запатрабавана для навуковых даследванняў самых розных гістарычных кірункаў і можа быць карысным для архівістаў і археографаў, гісторыкаў, спецыялістаў у галіне гісторыі культуры, палеографаў і лінгвістаў, студэнтаў гісторыка-філалагічных спецыяльнасцей, аматараў гісторыі.
05032014-1 Віцебшчына ў гады Вялікай Айчыннай вайны : зб. навук. арт. / склад.: А.А. Крыварот [і інш.] ; рэдкал.: А.А.Каваленя (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск : Беларуская навука, 2015. — 311 с.
Выданне прысвечана 70-годдзю вызвалення Віцебшчыны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Зборнік змяшчае артыкулы, якія раскрываюць розныя аспекты жыцця насельніцтва Віцебшчыны і іншых рэгіёнаў Беларусі ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны і першае пасляваеннае дзесяцігоддзе. Асвятляецца ўдзел насельніцтва Віцебскай вобласці ў барацьбе з германскімі акупантамі на фронце і ў тыле ворага. Адрасуецца гісторыкам, архівістам, краязнаўцам, музейным работнікам, педагогам, студэнтам, усім, хто цікавіцца айчыннай гісторыяй.
05032014-1 Материалы и исследования по археологии России и Беларуси: “Культурное взаимодействие древних сообществ конца VII-II тыс. до н.э. верховьев Западной Двины и Днепра (технологические и хозяйственные аспекты)”. — Санкт-Петербург: Издательство «Инфинити», 2014. — 136 с.
Сборник статей подготовлен творческим содружеством археологов России (г. Санкт-Петербург — Институт истории материальной культуры РАН, Российский этнографический музей; г. Ростов-на- Дону — Ростовский областной музей краеведения) и Беларуси (г. Минск — Институт истории НАНБ, Белорусский государственный университет) по результатам комплексного исследования материалов памятников на территории России и Беларуси при поддержке международных проектов РГНФ № 10-01-0055За/м и № 13-21-01003а/м. Сборник содержит статьи ведущих специалистов России и Беларуси посвященные вопросам хронологии, реконструкции облика поселений и особенностей хозяйственной деятельности в мезолите — неолите и раннем бронзовом веке Восточной Европы. Сборник предназначен научным сотрудникам, преподавателям ВУЗов, аспирантам и студентам исторических факультетов, учителям истории и всем интересующимся древней историей.
05032014-1 Крыварот А.А. Узаемадзеянне партызанскіх фарміраванняў Беларусі і Расіі ў гады Вялікай Айчыннай вайны / А.А. Крыварот. — Мінск : Беларуская навука, 2015. — 239 с.
Манаграфія прысвечана ўзаемадзеянню беларускіх і расійскіх партызанскіх фарміраванняў у гады Вялікай Айчыннай вайны. Упершыню ў гістарыяграфіі зроблена спроба сістэмнага і комплекснага даследвання сумесных дзеянняў партызан Беларусі і Расіі на працягу 1941—1944 гг. па арганізацыі і ўмацаванні партызанскіх атрадаў, брыгад, часовых злучэнняў пры нанясенні ўдараў па камунікацыях германскіх войск і яго апорных пунктах (гарнізонах, паліцэйскіх участках, валасных управах), пры адбіцці карных экспедыцый акупацыйных сіл.
Актуальные вопросы антропологии: Сборник научных трудов. — Вып. 10. — Минск: Беларус. навука, 2015. — 602 с.
Представлены результаты исследований последних лет по трем важнейшим направлениям антропологии: историческому, биологическому и медицинскому, а также по смежным областям. Рассмотрены вопросы применения новых методических подходов в изучении древнего и современного населения. Предназначен для антропологов, историков, биологов, медиков, педагогов, этнографов. Будет интересен широкому кругу читателей, интересующихся проблемами происхождения, роста и развития человека. Актуальные вопросы антропологии № 10 / Скачать.
05032014-1 Метрыка Вялікага Княства Літоўскага. Кніга 42 (1556—1562 гг.) : Кніга запісаў № 42 (копія канца ХVI ст.) / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Інстытут гісторыі ; падрыхт. В.С.Мянжынскі. — Мінск : Беларуская навука, 2015. — 190 с.
Метрыка № 42 — унікальны збор дакументаў, якія асвятляюць сацыяльна-эканамічныя працэссы на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага (у асноўным у Заходняй Беларусі, Літве, Украіне, Падляшшы (сучаснай тэрыторыі Польшчы)) часоў правядзення валочнай памеры (1556—1562 гг.). Большасць дакументаў прысвечана становішчу гаспадарскіх слуг (стральцоў, кухараў, адверных, абрусных і інш.
05032014-1 Калечыц, А.Г. У гасцях у далёкіх продкаў / А.Г. Калечыц ; ДНУ «Ін-т гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі» ; ДУА «Мін. абл. ін-т развіцця адукацыі». — Мінск : Мін. абл. ІРА, 2015. — 52 с.
Калі ўзнікла планета Зямля і на якім этапе яе развіцця з’явіўся чалавек? Калі ён упершыню трапіў на зямлю Беларусі? Як жыў, чым харчаваўся, як апранаўся, на якіх жывёл паляваў? Пра ледавікі і мамантаў, фарбы і спосабы апрацоўкі крэменю і шмат пра што іншае даведаецца чытач гэтай кнігі. Яна будзе цікавай для тых, хто любіць гісторыю, геаграфію, біялогію, а можа, нават марыць стаць археолагам. Кніга прызначана для школьнікаў сярэдняга і старшага ўзросту.
05032014-1 Третьяк, С.А. Операция «Одер»: падение Берлина / С.А. Третьяк ; ГНУ «Ин-т истории Национальной академии наук Беларуси» ; ГУО «Мин. обл. ин-т развития образования». — Минск : Мин. обл. ИРО, 2015. — 52 с.
В книге в популярной форме рассказывается о Берлинской стратегической наступательной операции 1945 года, приведшей к сокрушению нацистской Германии и победному завершению Великой Отечественной войны. Подробным образом рассмотрены военные планы и боевые действия советских, германских и англо-американских войск на берлинском направлении весной 1945 года. Книга будет интересна старшим школьникам и всем, кто интересуется историей.
05032014-1 Канфесійны фактар у сацыяльным развіцці Беларусі (канец ХVIII — пачатак ХХ ст.) / В.В. Яноўская ; Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. — Мінск : Беларуская навука, 2015. — 496 с.
У манаграфіі разгледжаны пытанні ўключэння праваслаўнай і рымска-каталіцкай цэркваў беларуска-літоўскіх губерняў у прававую сістэму Расійскай імперыі; прасочана эвалюцыя імперскай палітыкі ў адносінах да ўніяцкай царквы; прааналізаваны мерапрыемствы па арганізацыі мусульман і іўдзеяў далучаных зямель; вызначана прававое рэгуляванне дзейнасці пратэстантаў, старавераў і межканфесійных адносін. Даследвана дзейнасць навучальных устаноў розных канфесій, паказаны іншыя механізмы ўплыву канфесій на сацыяльнае развіццё беларускага грамадства, такія як канфесійны друк і дабрачыннасць.
05032014-1 Штыхаў, Г.В. Узнікненне Лагойска : гісторыка-археалагічны нарыс / Г.В.Штыхаў. — Мінск : Беларуская навука, 2015. — 106 с.
У кнізе на падставе пісьмовых і археалагічных крыніц прадстаўляецца гісторыя Лагойска, які ўпершыню ўзгаданы ў 1078 г., аднаго з старажытнейшых усходнеславянскіх гарадоў на тэрыторыі Беларусі. Аўтарам падрабязна ахарактарызавана гісторыя вывучэння помніка, яго знешнеэканамічныя сувязі, пададзены разгляд матэрыяльнай і духоўнай культуры яго жыхароў. У рабоце прадстаўлены аналіз матэрыялаў з раскопак курганных могільнікаў Лагойшчыны, якія ажыццяўляліся ў ХІХ ст. братамі Тышкевічамі, а таксама матэрыялы вывучэння археалагічнага комплексу на р. Лагазінка. Адрасавана археолагам, гісторыкам-медыявістам, аматарам гісторыі.

<< Вернуться в 2014 г.