Медведева Ольга Владимировна

ведущий научный сотрудник
центра истории науки и архивного дела,
кандидат исторических наук

E-mail: olgamedv@history.by

Родилась в 1962 г. в д. Осиновка Мстиславского района Могилевской области. В 1991 г. окончила исторический факультет Белорусского государственного университета, в 2004 г. — аспирантуру Ин-та истории НАН Беларуси по специальности «археология». В 2009 г. защитила кандидатскую диссертацию по теме: «Вырабы касцярэзнай вытворчасці з тэрыторыі Полацкай зямлі IX—XIII вв. (тэхналогія, тыпалогія, храналогія)».

Трудовая деятельность:

  • С 1986 года работает в Институте истории Национальной академии наук Беларуси.
  • С 2014 г. — старший научный сотрудник Центрального научного архива (ЦНА) Национальной академии наук Беларуси.
  • С 2020 года — ведущий научный сотрудник Центрального научного архива (ЦНА) Национальной академии наук Беларуси.

Сфера научных интересов:

  • изучение косторезного ремесла на территории Беларуси в средневековый период (ІХ—ХVІІІ стст.);
  • исследование материальной и духовной культуры средневекового населения на территории Беларуси;
  • изучение вопросов истории развития белорусской археологической науки;

Публикации:
Автор свыше 120 научных, научно-популярных, информационных и энциклопедических публикаций, в т. ч.: 7-ми монографий (из них 5 в соавторстве) и 6-ти информационных изданий.

Монографии:

  • Сярэдневяковыя шахматы Беларусі (гісторыка-археалагічнае даследаванне). — Мінск: Інстытут гісторыі НАН Беларусі, 2005. — 82 с., іл.
  • Касцярэзная вытворчасць Полацкай зямлі ІХ—ХІІІ стст. — Мінск: Беларус. навука, 2013. — 236 с.: іл.
  • Віцязь, С. П. Даследчыкі археалагічных старажытнасцей Беларусі: бібліяграфічны даведнік / С. П. Віцязь, В. У. Мядзведзева, Л. У. Дучыц; аўт. ідэі В. У. Мядзведзева; навук. рэд. І. А. Марзалюк; НАН Беларусі, Ін-т гісторыі, Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры. — Мінск: «Беларуская навука», 2020. — 504 с., [8] л.: іл.


    • Раздел в монографии:

    • Перечень отчетов по исследованиям Витебска (Архив археологической научной документации Института истории Национальной академии наук Беларуси) // О. Н. Левко. Витебск (Древнейшие города Беларуси). — Минск: Беларус. навука, 2010. — С. 318—322.


    Разделы в коллективных монографиях:

    • Белавежская пушча: вытокі запаведнасці, гісторыя і сучаснасць / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; рэдкал. А. А. Каваленя (старш.) [і інш.]. — Мінск: Беларуская навука, 2009. — 455 с.
    • Полоцк: Полоцк и Полоцкое княжество (земля) в IX—XIII вв., летопись древних слоев, Полоцк и его округа в XIV—XVIII вв., ремесло, денежное обращение и торговые связи Полоцка в средневековье (по данным археологии, нумизматики и письменных источников), культура и просвещение в средневековом Полоцке / Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. — Минск: Беларуская навука, 2012. — 743 с.: ил. — (Древнейшие города Беларуси).
    • Друцк: Друцк и Друцкая волость (княжество) в ІХ—ХІІ вв., летопись древних слоев, князья Друцкие и их владения в ХІІІ—ХVIII вв., ремесло, промыслы, торговля (по данным археологии, нумизматики, письменных источников), памятники архитектуры и объекты туризма / Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. — Минск: Беларуская навука, 2014. — 619 [5] с.: ил. — (Древнейшие города Беларуси).
    • Інстытут беларускай культуры: 1922–1928 гг. / У. Р. Гусакоў [і інш.]; рэдкал.: У. Р. Гусакоў [і інш.]; Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. — Мінск: Беларуская навука, 2022. — 223 с.: іл.


    Информационные издания:

    • Георгій Васільевіч Штыхаў. (Да 75-годдзя з дня нараджэння) / Укладальнікі Л. У. Калядзінскі, В. У. Мядзведзева. — Мінск, 2002. — 89 с. — (Біябібліяграфія вучоных Беларусі).
    • Археалогія Беларусі: каталог архіўных навуковых матэрыялаў (1924—2007). У 3 ч. Ч. І. Каменны і бронзавы вякі / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; складальнік В. У. Мядзведзева. — Мінск: Беларуская навука, 2009. — 135 с.
    • Археалогія Беларусі: каталог архіўных навуковых матэрыялаў. У 3 ч. Ч. 2 (1936—2009). Жалезны век і ранняе сярэднявечча / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; складанне, анатацыі В. У. Мядзведзева. — Мінск: Беларуская навука, 2012. — 187 с.
    • Георгій Васільевіч Штыхаў: да 85-годдзя з дня нараджэння / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; уклад. В. У. Мядзведзева; навук. рэд. А. А. Каваленя. — Мінск: Беларуская навука, 2012. — 95 с. — (Біябібліяграфія вучоных Беларусі).
    • Пётр Фёдаравіч Лысенка: да 85-годдзя з дня нараджэння / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; уклад.: Н. М. Дубіцкая, В. У. Мядзведзева. — Мінск: Беларуская навука, 2016. — 99 с. — (Біябібліяграфія вучоных Беларусі).
    • Археалогія Беларусі: каталог архіўных навуковых матэрыялаў. У 3 ч. Ч. ІІІ (1923—2015). Сярэднявечны перыяд і Новы час / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; склад. і аўт. анат. В. У. Мядзведзева, К. А. Мядзведзеў. — Мінск: Беларуская навука, 2018. — 491 с.


    Автор идеи, составитель и научный редактор сборника:

    • Гісторыя і археалогія гарадзішча Маскавічы: зб. навук. артыкулаў у гонар Людмілы Уладзіміраўны Дучыц / Уклад. В. У. Мядзведзева, Э. А. Ляшкевіч; навук. рэд. В. У. Мядзведзева. — Рыга: Інстытут беларускай гісторыі і культуры, 2013. — 386 с., іл.


    Одна из составителей научного сборника:

    • Матэрыялы па археалогіі Беларусі / Нац. акадэмія навук Беларусі, Ін-т гісторыі / Уклад.: А. М. Мядзведзеў, В. У. Мядзведзева; навук. рэд. А. М. Мядзведзеў. — Мінск: Беларуская навука, 2017. — Вып. 28: Вынікі даследаванняў першабытных і сярэдневяковых старажытнасцей Беларусі (памяці Таццяны Мікалаеўны Каробушкінай). — 292 с., іл.


    Важнейшие научные статьи:

    • Касцяныя вырабы з сярэднявечных гарадоў (па матэрыялах раскопак М. А. Ткачова) // Castrum, urbis et bellum. Зборнік навуковых прац. — Баранавічы, 2002. — С. 272—285.
    • Рамесныя касцярэзныя майстэрні ХІІ—ХVІІІ стст. // Романовские чтения. Матер. Межд. науч. конф. — Могилев, 2005. — С. 172—175.
    • Сярэдневяковыя шашкі Беларусі (па матэрыялах археалагічных даследаванняў) // Гіст.-археал. зб. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. — Вып. 22. — Мінск, 2006. — С. 187—200.
    • Хрысціянскія рэліквіі сярэдневякоўя (па матэрыялах касцярэзнай вытворчасці) // Беларусь: государство, религия, общество. Матер. Межд. науч.-практ. конф. — Минск, 2008. — С. 131—137.
    • Археалагічная навука Беларусі ў датах і лічбах // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. — Мінск, 2010. — Вып. 19. — С. 238—243.
    • Костяные изделия Туровской земли, Понеманья и Поднепровья, как составляющая часть материальной культуры территории Беларуси IX—XVIII вв. // Основные итоги археологических исследований на территории Беларуси в 2006—2010 годах / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. — Мінск, 2011. — С. 154—162.
    • Культура сярэдневяковага насельніцтва Полацка (на аснове касцярэзнай вытворчасці) // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. — Мінск, 2011. — Вып. 21. — С. 225—231.
    • Гістарыяграфія развіцця беларускай археалагічнай навукі // Институт белорусской культуры и становление науки в Беларуси. К 90-летию создания Института белорусской культуры: Матер. Межд. науч. конф. — Мінск, 2012. — С. 586—593.
    • Матэрыяльная культура Мінска ХІ—ХVIII стст. (касцярэзны аспект) // Гіст.-археал. зб. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. — Мінск, 2012. — Вып. 27. — С. 297—324.
    • Гісторыя археалагічнага даследавання Полацка // Полацк у гісторыі і культуры Еўропы: Матэр. Міжн. навук. канф. — Мінск, 2012. — С. 364—372.
    • Гісторыя археалагічнага даследавання Мінска // Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі. Крыніцы па гісторыі горада. Сацыяльныя структуры і паўсядзённасць (да 945-годдзя Мінска): зб. навук. арт. — Мінск, 2012. — С. 11—20.
    • Касцярэзнае рамяство гарадзішча Маскавічы // Гісторыя і археалогія гарадзішча Маскавічы: зб. навук. артыкулаў у гонар Людмілы Уладзіміраўны Дучыц. — Рыга, 2013. — С. 149—182.
    • Актуальныя праблемы захавання і выкарыстання археалагічных помнікаў Беларусі // Традыцыі і сучасны стан культуры і мастацтваў: У 5 ч. — Ч. 5: Праблемы захавання і папулярызацыі культурнай спадчыны. — Мінск, 2013. — С. 94—99.
    • Старажытная музычная культура Беларусі (паводле археалагічных дадзеных) // Acta аrchaeologica Albaruthenica. — Vol. IX (Вып. 9) / Уклад. М. А. Плавінскі, В. М. Сідаровіч. — Мінск, 2013. — С. 150—165.
    • Вырабы касцярэзнага рамяства ІХ—ХІ стст. на тэрыторыі Беларусі як гістарычная крыніца (па матэрыялах аднабаковых грабянёў) // МАБ. — Мінск, 2014. — Вып. 25. — С. 113—123.
    • Гісторыя і гістарыяграфія навуковай дзейнасці А. М. Ляўданскага // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. — Мінск, 2015. — Вып. 26. — С. 5—14.
    • Касцярэзная вытворчасць горада Браслава і яго акругі ў ІХ—XVIIІ стст. // Беларусь праз прызму рэгіянальнай гісторыі. Браслаўскія чытанні (да 950-годдзя горада Браслава). — Мінск, 2016. — С. 54—77.
    • Уклад у беларускую культуру выпускнікоў Маскоўскага археалагічнага інстытута і яго філіялаў у Смаленску і Віцебску // Традыцыі і сучасны стан культуры і мастацтваў. Матэр. VI Міжн. навук.-практ. канф. — Мінск, 2016. — Вып. 6. — С. 698—702. (сааўт. С. В. Віцязь, Л. У. Дучыц).
    • Асаблівасці матэрыяльнай культуры сярэднявечнага насельніцтва Беларусі: на прыкладзе касцярэзнай вытворчасці // Першы міжнародны навуковы кангрэс беларускай культуры: зборнiк матэрыялаў / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. — Мінск, 2016. — С. 167—170.
    • Жанчыны ў беларускай археалогіі ХVIII — першай паловы ХХ стст. // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. — Мінск, 2017. — Вып. 28. — С. 26—34 (сааўт. С. П. Віцязь, Л. У. Дучыц).
    • The Spread of Chess in Medieval Belarus // The Cultural Role of Chess in Medieval and Modern Times. 50th Anniversary Jubilee of the Sandomierz Chess Discovery / Bibliotheca Fontes Archaeologici Posnanienses. Vol. 21. — Poznań, 2018. — S. 113—132.
    • Касцярэзнае рамяство Полацка ў познім сярэднявеччы (XIV—XVIII стст.) // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў: зб. навук. арт. — Наваполацк, 2018. — С. 78—92.
    • З гісторыі археалагічнага вывучэння Свіслаччыны ў ХІХ—ХХІ стст. // Мінулае і сучаснасць Свіслацкага краю: зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. — Мінск, 2018. — (Беларусь праз прызму рэгіянальнай гісторыі). — С. 14—37 (сааўт. В. Л. Лакіза).
    • Наукові взаємозв’язки білоруських та украïнських археологів у XIX—XX стст. // Вісник НАН України. — Киïв, 2019. — № 3. — С. 71—78. — 0,5 д. а. (сааўт. С. П. Віцязь, Л. У. Дучыц).
    • Гісторыя даследавання археалагічных помнікаў на тэрыторыі Магілёўскага раёна // Гісторыя Магілёва: мінулае і сучаснасць: зборнік навуковых артыкулаў удзельнікаў ХІІ Міжнар. навук. канф., 25—26 чэрвеня 2021 г., г. Магілёў / уклад. І. А. Пушкін. — Магілёў, 2021. — С. 126—132 (сааўт. К. А. Мядзведзеў).
    • Помнікі археалогіі на тэрыторыі Глыбоцкага раёна // Беларусь, Глыбоцкі край і Эдвард Вайніловіч: Матэр. навук.-практ. канф., г. Глыбокае, 25 верасня 2020 г. / Ін-т гісторыі НАН Беларусі; рэдкал. А. А. Каваленя (навук. рэд.) [і інш.]. — Мінск, 2020. — С. 31—58 (сааўт. К. А. Мядзведзеў).
    • Ураджэнцы Беларусі ў сусветнай археалогіі // Беларускі гістарычны часопіс. — Мінск, 2022. — № 9. — С. 59–67 (сааўт. С. П. Віцязь, Л. У. Дучыц).