Metelskii Andrej Anatolievich

Head of the Department of historiography
and methodology of historical research,
Doctor of Historical Sciences

Тел.: (+375 17) 373-27-00;
e-mail: a_miacelski@tut.by

Родился 16 сентября 1960 г. в г. Котбус, Германия. В 1984 г. окончил исторический факультет Гродненского государственного университета имени Я. Купалы. В 1990 г. окончил аспирантуру Института истории АН БССР. Кандидатская диссертация защищена в 1992 г. – “Города белорусского Посожья Х–XIII вв.” (научный руководитель – д.и.н. П.Ф. Лысенко) по специальности 07.00.06 – археология. Докторская диссертация на тему “Мсціслаўская воласць, княства і ваяводства: адміністрацыйна-тэрытарыяльнае, гаспадарчае і канфесійнае развіццё ў ХІ-ХVIII стст.” защищена 17 октября 2018 г.
Трудовая деятельность:
В Институте истории НАН Беларуси работает с 1990 г.: 1990–1993 гг. младший научный сотрудник, 1993–1998 гг. научный сотрудник, 1998–2009 гг. старший научный сотрудник отдела археологии средневекового периода, 2009–2013 гг. старший научный сотрудник отдела истории Беларуси Средних веков и начала Нового времени, с 2014 г. старший научный сотрудник отдела источниковедения и археографии, с февраля 2016 г. – ведущий научный сотрудник отдела источниковедения и археографии, а с июля 2018 г. заведующий отделом историографии и методов исторических исследований.

Преподавательская деятельность:
Институт туризма Белорусского государственного университета физкультуры.

Сфера научных интересов:

  • археология и история Средневековья и Нового времени;
  • историческая география;
  • археография.

Публикации
Автор более 200 публикаций, из них:

Монографии:

  • Старадаўні Крычаў. Гістарычна-археалагічны нарыс гісторыі горада ад старажытнасці да канца XVIII ст. – Мінск: Беларуская навука, 2003. – 167 с.
  • Мсціслаўскае княства і ваяводства ў ХІІ–ХVІІІ стст. – Мінск: Беларуская навука, 2010. (2-изд. Мінск: Беларуская навука, 2014) – 664 с.
  • Владельцы старого Несвижа – Минск: “БелЭн. ім П. Броўкі”, 2011. – 160 с.
  • Забытая Альба: очерк истории загородной резиденции Радзивиллов под Несвижем. – Минск: Беларуская навука, 2014. – 128 с.
  • Владельцы старого Несвижа – Минск: “БелЭн. ім П. Броўкі”, 2014. – 2-е издание, дополненное.

Археографические издания:

  • Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга запісаў № 70. – Мінск: Беларуская навука, 2008. – 354 с.
    • Метрыка Вялікага княства Літоўскага. Кніга № 272. Кніга судовых спраў № 58 (1576–1579). – Мінск : Беларуская навука, 2015. – 437 с.
      • Помнікі права Беларусі XIV-XVI стст.: агульназемскія прывілеі і акты дзяржаўнай ўніі: крыніцазнаўчы дапаможнік / склад.: Г.Я. Галенчанка, А.А. Жлутка, А.А. Мяцельскі [і інш.] – Мінск : БелНДІДАС, 2015 – 388 с.

      Разделы в коллективных монографиях:

      • Землі Пасожжа ў ХІ–ХІІІ стст // Гісторыя Беларусі ў 6 т. – Т. 1. Старажытная Беларусь. Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны ХІІ ст. – Мінск, 2000. – с. 201–210.

      Важнейшие научные статьи:

      • Некаторыя вынікі археалагічнага вывучэння акольнага горада Мсціслава ХІІ–ХVIII стст. // Весці АН БССР. Серыя грамад. навук. – 1990. – № 2. – С. 80–88. (сумесна з М. А. Ткачовым і А. А. Трусавым).
      • Некаторыя пытанні гістарычнай геаграфіі Смаленскай зямлі ХІІ–ХІІІ стст. // Гістарычна-археалагічны зборнік. Памяці Міхася Ткачова. – 1993. – Ч. 2. – С. 60–76.
      • Смаленска-чарнігаўскае памежжа ХІІ ст. ў міжрэччы Дзясны і Дняпра // Гістарычна-археалагічны зборнік. – 1994. – № 4. – С. 140–160.
      • Орша ў ХІІ–ХІІІ стст.: паміж Полацкам і Смаленскам // Гістарычна-археалагічны зборнік. – 1995. – № 6. – С. 214–225.
      • О местонахождении центра Зарубской волости Смоленской земли // Гістарычна-археалагічны зборнік. – 1996. – № 10. – С. 62–64.
      • Исследователь древностей Смоленщины: Александр Лявданский // Край Смоленский. – № 1–2. – 1997. – С. 15–21.
      • Да пытання аб антрапагенных і прыродных межах Віцебскай зямлі ХІІ–ХІІІ стст. // З глыбі вякоў. Наш край. Гістарычна–культуралагічны зборнік. – № 2. – 1997. – С. 100–116.
      • Хоцімск: да пытання пра час ўзнікнення // Весці НАН Беларусі. Серыя гуманітарных навук. – 1999. – № 4. – С. 20–24.
      • Воласць Крычава ў ХІІ–ХVI стст.: тэрыторыя, адміністрацыйна-гаспадарчы падзел, паселішчы // Гістарычна-археалагічны зборнік. – № 15. – 2000. – С. 81–92.
      • Лучыцкая воласць у XV–XVIII стст // Весці НАН Беларусі. Серыя гуманітарных навук. – 2000. – № 4. – C. 59–66.
      • Замак Крычава ў ХІІ–XVIII стст: фартыфікацыйныя збудаванні. // Zamak i dwór w średniowieczu od XI do XV wieku. Materialy XIX Seminariumа Mediewistycznego. – Poznań, 2001. – S. 98–103.
      • Фарміраванне і тэрытарыяльнае развіццё Мсціслаўскага княства сярэдзіны ХІІ – пачатку XVI ст. // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Вып. 3. – 2001. – С. 22–43.
      • Гарадзішча Карабанавічы // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Вып. 3. – 2001. – С. 78–101. (сааўтар А.М.Мядзведзеў).
      • Археалагічныя знаходкі У.С. Галынскага з наваколляў Крычава // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Вып. 3. – Мінск, 2001. – С. 276–279. (сааўтар В.Н.Сядых).
      • Да пытання пра лакалізацыю Нясвіжа ХІ – пачатку XVI ст. // Беларускі гістарычны часопіс. – 2006. – № 1. – С. 26–29.
      • Мсціслаўскае ваяводства на картах XVII–XVIII стст. // Гістарычна-археалагічны зборнік – 2005. – № 22. – С. 255–258. (cааўтар В.А. Блашко)
      • Князі Мсціслаўскія на службе Маскоўскай // Беларускі гістарычны часопіс. – 2007. – № 3. – С. 19–25.
      • Miasteczki wojewódstwa Mscislawskiego w XVI–XVIII wieku // Procesy lokacijne w Europe wschodnie-srodkowej. – Wroclaw, 2006. – S. 186–197.
      • Радзівілаўская Альба канца XVI – сярэдзіны XVII ст. // Древняя история Восточной Европы. Сборник научных статей, посвящённых 80-летию профессора Э.М. Загорульского. – Мінск, 2009. – С. 98–111.
      • Zachodni bastion zamku w Nieświeźu, restauracja i uźytkowanie // Zamki, grody, ruiny. Waloryzacja i ochrona. – Warszawa – Białystok, 2009. – S. 401–408.
      • Заснаванне Пустынскага Свята-Успенскага манастыра: загадкі гісторыі // Беларускі гістарычны часопіс. – 2009. – № 11. – С. 47–49.
      • Новыя знаходкі агнястрэльнай зброі з Нясвіжскага замка. // Беларускі гістарычны часопіс – 2012. – № 6. – С. 42–45. (сааўтар Ціхінская В.А.).
      • Тыпалогія кафлі Нясвіжскага замка XVI–XVIII стст. // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Вып. 23. Археалагічныя даследаванні на тэрыторыі Беларусі ў 2009–2010 гадах. – Мінск, 2012. – С. 150–160 (сааўтар Абражэвіч А).
      • Fortyfikacje zamku w Nieświzu z końca XVI – początku XVIII w. // Regiony, rzemiosla, kategorie. Аrcheologia późnego średniowiecza i czasow nawoźytnych u uwaruńkowaniach nowogo ustroju. Archaeologia – Historica – Polona. / Czasopismo Uniwersiteckiego centrum archeologii Średniowiecza i Nowoźytnosci przy Uniwersitetu Mikolaja Kopernika. – T. 20. – Torun, 2012. – S. 161-190.
      • Развитие летней резиденции Радзивиллов в Альбе в XVIII веке // Замкі, палацы і сядзібы ў кантэксце еўрапейскай культуры: зборнік навуковых артыкулаў. – Мінск, 2013. – С. 118-127.
      • Пачаткі Навагрудка: вытокі і генезіс. // Bialoruskie Zeszyty Historyczne. – T. 40. – Białystok, 2013. – S. 7–30. (сааўтар Т.С. Бубенька).
      • Первоначальный Новогрудок // Podlaskie zeszyty archeologiczne. – T. 9 – Białystok, 2013 – s. 39–58. (соавтор Т. С. Бубенько).
      • Фортификация Несвижского замка конца ХVІ–ХVІІІ стст. (по материалам историко-археологических исследований 2001–2011 гг.) // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Вып. 25. – с. 93–112.
      • Археологические исследования фортификационных сооружений Новогрудского замка в 2011 г. // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Вып. 25. – с. 341–344.
      • Заснавальнік Мсціслава князь Расціслаў Мсціславіч. Штрыхi да партрэта // Канцепцыя святости. Материалы 2-й международной конференциии. Мстиславль, 27 июля 2014 г. – Смаленск, 2014, с. 144-155.
      • Становление Новоугородка: гипотезы и реальность // Беларуская думка. – № 8, 2014, с. 80-87. (соавтор Т. С. Бубенька).
      • Станаўленне сярэдневяковага Новагародка = Становление средневекового Новогрудка // Гісторыя Навагрудка з глыбінь вякоў да нашых дзён = История Новогрудка из глубин веков до наших дней. – Мн., Белстан, 2014, с. 54-129. (cааўтар Т. С. Бубенька).
      • Лавришевский монастырь и его основатели: мифы, агиографические предания, историческая реальность, гипотезы // Гістарычна-археалагічным зборнік. – 2015. – № 30. – С. 40–52.
      • До питання про формування адміністративно-територіальних центрів Смоленської землі ХІІ – ХІІІ ст. на Посожжі. // Сіверянській літопис. Всеукраїнський науковий журнал – 2016. – Верасень – Жовтень. – № 5 (131). – С. 3–12.
      • Крычаўска-бранскае памежжа ВКЛ і Рускага царства XVI – пачатку XVIII cтст. // Русский сборник. – Выпуск № 8. – Том 2. – Брянск, РИО БГУ, 2016. – С. 147–154.
      • Станаўленне мсціслаўскага рубяжа ВКЛ у XVI–XVIII cтст. // Bialoruskie Zeszyty Historyczne. – T. 47. – S. 23–43.
      • Костёл и доминиканский монастырь Кричева в XVII – начале XX в. // Дрогобицький краезнавчій збірник. – Вып. 19–20. – Дрогобич. Редакційно-видавничый відділ Дрогобицького державного педагогічного університету імені Івана Франка, 2017. – С. 220–235.
      • Інвентар Морацкого манастыра 1609 года // Архіварыус: зборнік навуковых паведамленняў і артыкулаў. Вып. 15. / Дэпартамент па архівах і справаводству Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь. Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі. – Мн. : НГАБ, 2017. С. 62-71.
      • Вызнянская воласць Слуцкага княства ў XV–XVIII стст. // Беларусь, Слуцкі край і Эдвард Вайніловіч. Матэрыялы Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі. – Слуцк-Мінск, 22–23 верасня 2017 г. – Мінск ; Медысонт, 2018. С. 66-76.
      • Костёл в Шумячах. // Россия и Беларусь: история и культура в прошлом и в настоящем: материалы международной научной конференции «Россиеведение и белорусоведение в XXI веке: традиционные и новые тенденции в научных исследованиях» (Смоленск, 11–12 октября 2018 г.) / под ред. Е.В. Кодина. Вып. 4. Смоленск: Изд-во СмолГУ. 2018. – C. 299–308.
      • Грэка-каталіцкая царква на тэрыторыі Мсціслаўскага ваяводства ў XVIІ–XVIII стст. // Рэлігійнае жыццё ў Вялікім Княстве Літоўскім і Каралеўстве Польскім ў XV-XVIII стагоддзях. У коле мясцовых спраў і праблем. – Мн. : А.М. Янушкевіч, 2019. С. 125–143.
      • Парки Заушья // Труды БГТУ. Научный журнал. Серия 1. Лесное хозяйство, природопользование и переработка возобновляемых ресурсов. № 2 (222) – 2019. С. 119–125.
      • Род Галынскіх і распаўсюджванне касцёла на ўсходзе Магілёўшчыны // Мсціслаў і Мсціслаўскі край : зборнік навуковых артыкулаў. – Мн. : Беларуская навука, 2019. С. 242–255.
      • Забыты касцёл нясвіжскіх езуітаў // Беларусь у кантэксце еўрапейскай гісторыі: асоба, грамадства, дзяржава. Зборнік навуковых артыкулаў, прысвечаны 80-годдзю Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Янкі Купалы і 65-годдзю гістарычнай адукацыі ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Янкі Купалы. У 2 частках. Частка 2 – Гродна, ГрДУ імя Я. Купалы, 2019. С. 157-160.

      Стоял у истоков возрождения “Гістарычна-археалагічнага зборніка” в начале 90-х гг. ХХ ст.

      Научные гранты:
      Фонд королевы Ядвиги Ягеллонского университета (2007 г.), Касса имени Юзефа Мяновского (2010 г.).