Department of conservation and use of the archaeological heritage

In the composition Centre of archeology of Belarus.


The department was formed in 2005.
Kontakt: Institute of History of the National Academy of Sciences of Belarus, 220072, Minsk, str. Akademicheskaya, 1, room. 403.
Tel.: (+375 17) 378-02-20. E-mail: arch_heritage@history.by

Head of the department: Anastasiya V. Kostyukevich, Candidate of Historical Sciences

The department employs:
Natalia A. Pochobut, senior researcher;
Anna N. Belitskaya, researcher;
Elona A. Lyashkevich, researcher;
Uladislava A. Lushcheva, junior researcher;
Kaciaryna A. Kucharava, junior researcher;
Yana V. Jurieckaja, junior researcher;
Alexander I. Kushnir, junior researcher;

Daryna A. Hojeva, junior researcher;
Tatyana V. Zinchenko, painter;
Shatsila S. Alexander, painter;
Vasilieuski A. Uladzislau, lab. assist. of the 1st qual.;
Stepanov O. Artyom, lab. assist.


Is being taught as a post-graduate students of the department:
Alexei L. Kots, Alena M. Kasparava.

The staff of the department provides accounting, systematization, preservation and scientific processing of the archaeological heritage of the country. The structure of the department includes «Scientific archaeological funds», more than 500000 archaeological artifacts are being stored in:
• «Fund of the Stone and the Bronze Ages»;
• «Fund of the Iron Age»;
• «Fund of the Middle Ages and the New Age»;
• «Fund of the Ancient and Medieval Minsk»;
• «Fund of the Burial Grounds’ Artifacts»;
• «Fund of the Collections of Pre-war Period».

Researchers of the department provide the account, ordering, preservation and scientific processing of the archaeological heritage of Belarus.

The support of «Archaeological Scientific and Museum Exposition of the Institute of History of the NAS of Belarus» is also provided by this department.

The main directions of scientific research of the department:

  • • archaeological researches of sites of the Stone Age, the Iron Age and the Middle Ages;
  • • processing, accounting and storage of archaeological materials in the scientific funds of Institute;
  • • making and preparation for the edition of scientific catalogues, including bringing into scientific operation of the materials of researches of the 1920s – 1930s;
  • • information and educational activity on the basis of «Archaeological scientific and museum exposition of Institute of History of the NAS of Belarus».

The major results of scientific research of the department:

Расонскі край: гісторыя, культура, людзі: да 100-годдзя з дня нараджэння П. М. Машэрава : зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; навук. рэд. М. В. Клімаў. — Мінск : Беларуская навука, 2020. — 227 с. : іл. — (Беларусь праз прызму рэгіянальнай гісторыі).
У зборніку разгледжаны пытанні, звязаныя з археалогіяй і гісторыяй г.п. Расоны і Расонскага краю ад старажытнасці да нашых дзён. Змешчаны апошнія вынікі археалагічных і этналагічных даследаванняў на тэрыторыі Расоншчыны. Асобна ў зборніку прадстаўлены тэма жыцця і дзейнасці П. М. Машэрава, а таксама падзеі Вялікай Айчыннай вайны. Разлічана на навукоўцаў, краязнаўцаў, настаўнікаў школ і працаўнікоў культуры. Выданне карысна ўсім тым, хто цікавіцца культурна-гістарычнай спадчынай нашай краіны і вывучае рэгіянальную гісторыю.
Войтехович, А.В. Погребальный обряд населения Полоцкой земли в Х-ХII вв. / А. В. Войтехович; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. — Минск: Беларуская навука, 2019. — 269 с.
В монографии рассматриваются погребальные традиции населения Полоцкой земли в раннем средневековье. Основным источником исследования являются материалы археологических раскопок курганных могильников и первых храмов. Показаны различные аспекты обряда кремации и ингумации, затрагиваются вопросы соотношения языческого и христианского мировоззрения, классифицируется погребальный инвентарь. Особое внимание уделяется взаимосвязи форм погребального обряда с социально-политическими и идеологическими сдвигами, которые происходили на территории Полоцкой земли в Х–ХII вв. Рассчитана на археологов, историков, краеведов, музейных работников, учителей и всех тех, кто любит древнюю историю и интересуется материальной и духовной культурой наших предков.
Клімаў, М. В. Археалагічны комплекс Лучна-1 у акрузе Полацка (ХІ–ХVІ стст.) / М. В. Клімаў. — Мінск: Беларуская навука, 2019. — 567 с.
Манаграфія прысвечана вынікам даследаванняў помніка Лучна-1 у акрузе Полацка, які з XI па XVI ст. уключаў комплексы феадальных сядзіб (I, II, III) і грунтавых могільнікаў (I, II). Асобна адлюстраваны пытанні развіцця матэрыяльнай культуры, сацыяльных адносін феадальнага грамадства ХІ-ХVІ стст. Даследаванне дазваляе дапоўніць уяўленне аб гісторыі Полацка і яго акругі. Разлічана на прафесійных археолагаў, этнолагаў, гісторыкаў, выкладчыкаў ВНУ.
Археалогія Беларусі : каталог архіўных навуковых матэрыялаў. У 3 ч. Ч. 3 (1923–2015). Сярэднявечны перыяд і Новы час / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; склад. і аўт. анат. В. У. Мядзведзева, К. А. Мядзведзеў. — Мінск : Беларуская навука, 2018. — 491 с.
Дадзеная праца з’яўляецца трэцяй часткай раней выдадзеных кніг «Археалогія Беларусі : каталог архіўных навуковых матэрыялаў» (ч. I ахоплівае каменны і бронзавы вякі; ч. II — жалезны век і ранняе Сярэднявечча). У склад апошняй часткі каталога ўведзена інфармацыя з анатацыямі аб архіўных навуковых матэрыялах за перыяд з 1923 па 2015 г., што захоўваюцца ў Цэнтральным навуковым архіве НАН Беларусі і ахопліваюць перыяды Сярэднявечча і Новага часу. Выданне прызначаецца для археолагаў, гісторыкаў, этнографаў, навукоўцаў-спецыялістаў сумежных абласцей гуманітарных навук, а таксама для выкладчыкаў, аспірантаў, магістрантаў, студэнтаў, краязнаўцаў, супрацоўнікаў музеяў і іншых даследчыкаў.
19022012-2 Збор крыніц навуковых археалагічных фондаў. Выпуск 1. Археалагічныя калекцыі І.І.Арцёменкі (1956–1981 гг.) / А.А.Разлуцкая, І.М.Язэпенка, С.Д.Лысенка, С.С.Лысенка. Мн.: Беларуская навука, 2013. — 223 с.: іл.
Першы выпуск прысвечаны выдатнаму ўкраінскаму археолагу I.I.Арцёменку, інтарэсы якога былі цесна связаны са старажытнай гісторыяй Беларусі. У асноўным калекцыі, што прадстаўлены ў каталожнай частцы выдання, здабыты даследчыкам падчас палявых экспедыцый на тэрыторыі Гомельскай і Магілёўскай абласцей нашай краіны, а таксама Смаленскай і Бранскай абласцей Расіі. Гэтыя калекцыі ў значнай ступені знайшлі адлюстраванне ў навуковых публікацыях, але ілюстрацыйна яны найбольш поўна прадстаўлены ў прапануемым чытачу выданні, якое разлічана на археолагаў, гісторыкаў, краязнаўцаў і тых, хто цікавіцца першабытнай гісторыяй Беларусі, Украіны і Расіі.