Аддзел захавання і выкарыстання археалагiчнай спадчыны

У складзе Цэнтра археалогіі Беларусі.


Аддзел створаны ў 2005 г.
Адрас: Інстытут гісторыі НАН Беларусі, 220072, Мінск, вул. Акадэмічная, 1, пак. 209.
Тэл.: (+375 17) 379-05-13. E-mail: pochobutnatalia25@gmail.com

Загадчык аддзела: кандыдат гістарычных навук, дацент Пачобут Наталля Аляксандраўна

Каб. Супрацоўнікі
114 Зінчанка Таццяна Уладзіміраўна
209 Пачобут Н.А., Калядзінскі Л.У., Лучшава У.А., Кухарава К.А., Кушнір А.І.,
Харашэўская Л.М.
501 Ляшкевіч Элона Аляксандраўна
504 Васілеўскі У.А., Беліцкая Г.М.

У аддзеле працуюць:
ст.н.с. Калядзінскі Леанід Уладзіміравіч;
н.с. Беліцкая Ганна Мікалаеўна;
н.с. Ляшкевіч Элона Аляксандраўна;
н.с. Кушнір Аляксандр Іванавіч;
мл.н.с. Лучшава Уладзіслава Аляксееўна;
мл.н.с. Кухарава Кацярына Аляксандраўна;
мл.н.с. Юрэцкая Яна Вадзімаўна;
мл.н.с. Харашэўская Лізавета Міхайлаўна;
мастак Зінчанка Таццяна Уладзіміраўна;
лаб. I кат. Васілеўскі Уладзіслаў Аляксеевіч.

Супрацоўнікі аддзела забяспечваюць ўлік, сістэматызацыю, захаванне і навуковую апрацоўку археалагічнага спадчыны краіны. У структуру аддзела ўваходзяць «Навуковыя археалагічныя фонды», якія налічваюць звыш 500000 археалагічных артэфактаў ад эпохі палеаліту да Новага часу:
• «Каменнага і бронзавага вякоў»;
• «Жалезнага веку»;
• «Сярэднявечча і Новага часу»;		 • «Старажытнага і сярэднявечнага Мінска»;
• «Курганных старажытнасцей»;
• «Калекцый даваеннага часу».

На аддзел ускладзена функцыя забеспячэння дзейнасці
«Археалагічнай навукова-музейнай экспазіцыі Інстытута гісторыі».

Асноўныя накірункі навуковых даследаванняў аддзела:

  • • археалагічныя даследаванні помнікаў каменнага веку, эпохі жалеза і сярэдневякоўя;
  • • апрацоўка, улік і захаванне археа лагічных матэрыялаў розных часоў у навуковых фондах інстытута;
  • • стварэнне і падрыхтоўка да выдання навуковых каталогаў, у тым ліку ўвядзенне ў навуковае абарачэнне матэрыялаў даследаванняў 20–30 гг. ХХ в.;
  • • інфармацыйна-адукацыйная дзейнасць на базе археалагічнай навуковай музейнай экспазіцыі інстытута.

Важнейшыя вынікі навуковых даследаванняў аддзела

  • • на археалагічным комплексе Бірулі выяўлены новыя матэрыялы, якія сведчаць аб генетычнай сувязі насельніцтва банцараўскай культуры з раннімі крывічамі, іх ролі ў сістэме міжеўрапейскага гандлю;
  • • побач з паселішчам на р. Менка (могільнік Азярцо) выяўлены пахавальны інвентар Х ст., звязаны з заходнімі славянамі (Вялікая Маравія);
  • • упершыню праведзены археалагічныя раскопкі балцкіх грунтовых могільнікаў з крэмацыяй XIII–XV стст. у Ашмянскім (Маркіняты, Гальшаны) і Навагрудскім (Зарой) раёнах, што дазволіла атрымаць унікальную калекцыю пахавальнага інвентара сярэднявечных балтаў на захадзе Беларусі.

Важнейшыя распрацоўкі аддзела знайшлі адлюстраванне ў шэрагу навуковых артыкулаў, а таксама ў манаграфіях:

Археалогія Беларусі : каталог архіўных навуковых матэрыялаў. У 3 ч. Ч. 3 (1923–2015). Сярэднявечны перыяд і Новы час / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; склад. і аўт. анат. В. У. Мядзведзева, К. А. Мядзведзеў. — Мінск : Беларуская навука, 2018. — 491 с.
Дадзеная праца з’яўляецца трэцяй часткай раней выдадзеных кніг «Археалогія Беларусі : каталог архіўных навуковых матэрыялаў» (ч. I ахоплівае каменны і бронзавы вякі; ч. II — жалезны век і ранняе Сярэднявечча). У склад апошняй часткі каталога ўведзена інфармацыя з анатацыямі аб архіўных навуковых матэрыялах за перыяд з 1923 па 2015 г., што захоўваюцца ў Цэнтральным навуковым архіве НАН Беларусі і ахопліваюць перыяды Сярэднявечча і Новага часу. Выданне прызначаецца для археолагаў, гісторыкаў, этнографаў, навукоўцаў-спецыялістаў сумежных абласцей гуманітарных навук, а таксама для выкладчыкаў, аспірантаў, магістрантаў, студэнтаў, краязнаўцаў, супрацоўнікаў музеяў і іншых даследчыкаў.
19022012-2 Збор крыніц навуковых археалагічных фондаў. Выпуск 1. Археалагічныя калекцыі І.І.Арцёменкі (1956–1981 гг.) / А.А.Разлуцкая, І.М.Язэпенка, С.Д.Лысенка, С.С.Лысенка. Мн.: Беларуская навука, 2013. — 223 с.: іл.
Першы выпуск прысвечаны выдатнаму ўкраінскаму археолагу I.I.Арцёменку, інтарэсы якога былі цесна связаны са старажытнай гісторыяй Беларусі. У асноўным калекцыі, што прадстаўлены ў каталожнай частцы выдання, здабыты даследчыкам падчас палявых экспедыцый на тэрыторыі Гомельскай і Магілёўскай абласцей нашай краіны, а таксама Смаленскай і Бранскай абласцей Расіі. Гэтыя калекцыі ў значнай ступені знайшлі адлюстраванне ў навуковых публікацыях, але ілюстрацыйна яны найбольш поўна прадстаўлены ў прапануемым чытачу выданні, якое разлічана на археолагаў, гісторыкаў, краязнаўцаў і тых, хто цікавіцца першабытнай гісторыяй Беларусі, Украіны і Расіі.
Вверх