Аддзел археалогii першабытнага грамадства
У складзе Цэнтра археалогіі і старажытнай гісторыі Беларусі
Аддзел створаны ў 2005 г.
на базе аддзела археалогіі каменнага і бронзавага вякоў і аддзела археалогіі жалезнага веку.
Адрас: Інстытут гісторыі НАН Беларусі, 220072, г. Мінск,
вул. Акадэмічная, 1, пак. 208, 404а, 404б.
Тэл.: (+375 17) 284-18-93,
284-13-22
e-mail: amedved@tut.by
Загадчык аддзела:
кандыдат гістарычных навук
Юрэцкі Станіслаў Сцяпанавіч
| У аддзеле працуюць: гал.н.с., д.г.н., праф. Калечыц Алена Генадзеўна; ст.н.с., к.г.н. Дубіцкая Наталля Мікалаеўна; ст.н.с., к.г.н. Мядзведзеў Аляксандр Міхайлавіч; н.с. Ліневіч Сяргей Барысавіч; |
н.с. Вашанаў Аляксандр Мікалаевіч. |
Таксама ў складзе аддзела знаходзіцца:
+Сектар неаліту і бронзавага веку
Заг. сектара, к.г.н. Чарняўскі Максім Міхайлавіч;
вяд.н.с., к.г.н. Крывальцэвіч Мікалай Мікалаевіч;
ст.н.с., к.г.н. Язэпенка Ігар Мікалаевіч;
н.с. Ткачоў Алег Юр’евіч;
н.с. Велент-Шчэрбач Святлана Сяргееўна;
м.н.с. Лебедзь Вераніка Аляксандраўна.
вяд.н.с., к.г.н. Крывальцэвіч Мікалай Мікалаевіч;
ст.н.с., к.г.н. Язэпенка Ігар Мікалаевіч;
н.с. Ткачоў Алег Юр’евіч;
н.с. Велент-Шчэрбач Святлана Сяргееўна;
м.н.с. Лебедзь Вераніка Аляксандраўна.
Пры аддзеле праходзіць навучанне аспірант
Хомчанка Яраслаў Леанідавіч.
Асноўныя накірункі навуковых даследаванняў аддзела:
- • археалагічныя разведкі і раскопкі помнікаў каменнага, бронзавага і жалезнага вякоў;
- • вывучэнне першапачатковага засялення тэрыторыі Беларусі;
- • неалітызацыя і пераход ад прысвойваючых да вытвараючых форм гаспадарання;
- • генэзіс і гістарычныя лёсы насельніцтва на працягу каменнага, бронзавага і жалезнага вякоў;
- • матэрыяльная і духоўная культура насельніцтва ў палеаліце, мезаліце, бронзавым і жалезных вяках;
- • храналогія і перыядызацыі першабытнай гісторыі Беларусі
Агульная тэма даследчай працы ў 2016–2020 гг.:
«Беларускія землі ў першабытную эпоху (каменны, бронзавы, жалезны вякі)».
Важнейшыя вынікі навуковых даследаванняў аддзела
- • распрацавана канцэпцыя фарміравання і развіцця экалагічных падсістэм у познім плейстацэне — раннім галацэне, развіцця культур каменнага веку на тэрыторыі Беларускага Палесся;
- • вылучаны дамінуючыя культурныя кампаненты ў першабытнай гісторыі Падняпроўя: агульнаеўрапейскі гарызонт культуры шнуравай керамікі, класічныя фазы сярэднедняпроўскай культуры (з актыўным уздзеяннем катакомбнай культуры), а таксама рэгіянальныя групы помнікаў (тыпу Мохаў 4) і група помнікаў тыпу культурнага круга Бабіна;
- • ажыццёўлены шырокамаштабныя выратавальныя даследаванні ў зонах будаўніцтва Гродзенскай ГЭС на р. Нёман, Беларускай АЭС, дарог і газаправодаў, на месцы будаўніцтва Нежынскага калійнага камбіната (гарадзішча Обчын) і інш.;
- • падчас штогадовых палявых даследаванняў ва ўсіх рэгіёнах Беларусі выяўляюцца новыя крыніцы для характарыстыкі матэрыяльнай і духоўнай культуры першабытнага насельніцтва Беларусі.
Важнейшыя распрацоўкі аддзела знайшлі адлюстраванне ў шэрагу навуковых артыкулаў, а таксама ў манаграфіях:
- Язэпенка І.М. Паселішчы неаліту і ранняга перыяду эпохі бронзы міжрэчча Бярэзіны і Дняпра. – Магілёў, 2014. – 238 с.
- Калечыц А.Г. Першыя людзі на зямлі Беларусі: для сярэд. і ст. шк. ўзросту. — Мінск, 2015. — 120 с.
- Калечыц А.Г. У гасцях у далёкіх продкаў / Ін-т гісторыі НАН Беларусі; ДУА «Мін. абл. ін-т развіцця адукацыі». — Мінск, 2015. — 52 с.
- Калечыц А.Г. Чалавек i асяроддзе: каменны век, Заходняе Палессе. — Miнск, 2018. — 584 с.
- Abstract book International conference Crossing the Borders. Interregional and Cross-Cultural Interactions in the Context of Lithic Studies (15th SKAM Lithic Workshop) 17–19 October 2018, Minsk.
- Калечыц А.Г., Ляшкевіч Э.А. Археалагічны гадзіннік. Гаспадарка каменнага веку. — Мінск, 2019. — 47 с.
