Сакольчык Алена Эдвардаўна

Нарадзілася 27 красавіка 1985 г. у в. Дзеткі Воранаўскага раёна Гродзенскай вобласці. У 2007 г. скончыла гістарычны факультэт Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя М. Танка па спецыяльнасці «Гісторыя. Замежная мова (нямецкая)», у 2008 г. — магістратуру дадзенай установы. У 2008–2011 гг. вучылася ў вочнай аспірантуры Інстытута гісторыі НАН Беларусі. У снежні 2011 г. абараніла кандыдацкую дысертацыю па тэме «Дакументальныя матэрыялы па гісторыі паўстання 1863–1864 гг. у архівасховішчах Беларусі» (07.00.09 — гістарыяграфія, крыніцазнаўства і метады гістарычнага даследавання). Навуковы кіраўнік — кандыдат гістарычных навук, дацэнт В.В. Яноўская. Пастановай Прэзідыума Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусі ад 28.01.2015 г. прысвоена вучонае званне «дацэнта» па спецыяльнасці «гісторыя».

Працоўная дзейнасць:
З 16 лістапада 2011 года працавала на пасадзе малодшага навуковага супрацоўніка, з 1 мая 2012 года — навуковы супрацоўнік, з 1 чэрвеня 2013 г. — старшы навуковы супрацоўнік аддзела гістарыяграфіі і метадаў гістарычных даследаванняў, з 2021 г. — аддзела гісторыі Беларусі канца XVIII — пачатку ХХ стагоддзяў, з 1 кастрычніка 2024 г. – вядучы навуковы супрацоўнік.

Выкладчыцкая дзейнасць:
Працавала ў Беларускім дзяржаўным універсітэце на пасадзе старшага выкладчыка кафедры гісторыі Расіі. Чытала курсы «Феномен крыніцы ў вывучэнні грамадска-палітычных рухаў другой паловы XIX ст. у Расійскай імперыі (на прыкладзе паўстання 1863–1864 гг.)», «Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны)», «Універсітэтазнаўства».

Сфера навуковых інтарэсаў:

• Сацыяльная гісторыя Беларусі ХІХ — пачатку ХХ стст.
• Крыніцазнаўства ХІХ — пачатку ХХ стст.
• Гістарыяграфія ХІХ — пачатку ХХ стст.

Публікацыі:
Аўтар больш за 50 навуковых прац, з іх:
Манаграфіі:

• Паўстанне 1863–1864 гг.: вядомыя і невядомыя крыніцы беларускіх архіваў / А. Э. Фірыновіч. — Мінск: Беларус. навука, 2013. — 315 с.

Раздзелы ў калектыўных манаграфіях:

• Навагрудак у складзе Расійскай імперыі // Гісторыя Навагрудка — з глыбінь вякоў да нашых дзён М.П. Касцюк [і інш.]. — Мінск: Белстан, 2014. — С. 280–363.
• Гістарыяграфія і крыніцы. Пратэстная актыўнасць грамадства напярэдадні і падчас паўстання 1863–1864 гг. Палітычнае становішча ў сярэдзіне 1860-х гг. — 1904 г. Рэвалюцыйныя падзеі 1905–1907 гг. Адносіны грамадства да рэвалюцыі 1905–1907 гг. // Грамадска-палітычнае жыццё ў Беларусі, 1772–1917 гг. / А.У. Унучак і [і інш.].; рэдкал.: В.В. Даніловіч (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск: Беларуская навука, 2018. — С. 7–60, 301–363.
• Крыніцы // Канфесійны фактар у сацыяльным развіцці Беларусі (канец XVIII — пачатку ХХ ст.) / В.В. Яноўская [і інш.]; навук. рэд. В.В. Яноўская; Нац. акад. навук Беларусі, Інстытут гісторыі . — Мінск: Беларуская навука, 2015. — С. 6–10.
• Жизнь и деятельность академика Е.Ф. Карского: сб. док. и материалов. В 2 ч. Ч. 1. Проблемы истории культуры Беларуси в документальном наследии Е.Ф. Карского. Материалы семьи // Сост. части Сокольчик Е.Э., Унучек А.В. [и др.]; отв. ред. Л.Д. Бондарь [и др.]; Нац.акад. наук Беларуси, Ин-т истории, Санкт-Петерб. ф-л Арх. Рос. акад. наук. — Минск: Беларуская навука, 2020. — 442 с.

Падручнікі і навучальныя дапаможнікі:

• Фиринович Е.Э., Кохнович В.А., Жарко С.Б. История России и Украины (с древнейших времен до начала XVII в.)

Найважнейшыя навуковыя артыкулы:

• Baltarusiškų ir lietuviškų gubernijų cyventojų antivyriasybinės kovos formos ir metodai 1863–1864 m. Sukilime // 1863–1864 m. Sukilimas: istorija ir atmintis/ sudarytojai Zita Medišauskienė, Darius Staliūnas. — Vilnius: Lietuvos istorijos innstitutas, 2016. — S. 43–56.
• Акадэмік Я.Ф. Карскі — невядомыя дакументы і факты Сакольчык А., Унучаук А., Глеб М., Траццяк С. // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2016. — Вып. 31. — С. 11–17.
• У пошуку платформы грамадска-палітычнай актыўнасці беларуска-літоўскага рэгіёну (70-я — пач. 80-х гг. ХІХ ст.) // Беларусь і суседзі: шляхі фарміравання дзяржаўнасці, міжнацыянальны і міждзяржаўныя адносіны. — 2014. — Вып. 3. — С. 32–37.
• Гістарыяграфія рэвалюцыйных падзей 1905–1907 гг. // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2015. — Вып. 30. — С. 250–255.
• Мінскае вучнёўства у рэвалюцыйных падзеях 1905–1907 гг. // Знакамітыя мінчане. Мінск і Міншчына ў падзеях рэвалюцыі 1905–1907 гг.: Матэрыялы ІХ беларуска-польскай навук.-тэарэтыч. канф., Мінск, 10 верасня 2–15 г. / Польскі Інстытут у Мінску, ПУА «БІП-Інстытут правазнаўства»; рэдкал. А. Вялікі [і інш.]. — Мінск: Выд. В. Хурсік, 2016. — С. 59–66.
• «Вербальныя практыкі» грамадска-палітычнай актыўнасці насельніцтва беларуска-літоўскіх губерняў у 1905–1907 гг. // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2018. — Вып. 33. — С. 20–35.
• «Нядобранадзейная» Рэчыца і яе жыхары ў часы паўстання 1863–1864 гг. // Рэчыцкі край: да 150-годдзя з дня нараджэння Мітрафана Доўнар-Запольскага: зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі, Гомел. дзярж. ун-т ім. Ф. Скарыны, Рэчыц. Райвыканкам ; уклад.: А.Б. Доўнар, В.М. Лебедзева; навук. рэд. В.Ф. Голубеў. — Мінск: Беларуская навука, 2019. — С. 312–318.
• Паўстанне 1863–1864 гг. у беларуска-літоўскіх губернях // Вялікі гістарычны атлас Беларусі. Т.3. Мінск: Белкартаграфія, 2016. — С. 48.
• Паўстанне 1863–1864 гг. у беларуска-літоўскіх губернях // Гістарычны атлас Беларусі. — Мінск : Белкартаграфія, 2020. — С. 178.
• Успаміны Эдварда Вайніловіча як крыніца па гісторыі дзяцінства і юнацтва ХІХ ст. на тэрыторыі беларуска-літоўскіх губерняў // Беларусь, Свіслацкі край і Эдвард Вайніловіч (да 765-годдзя г. Свіслач): матэрыялы навукова-практычнай канферэнцыі, г. Свіслач, 13–14 жніўня 2021 г. / Ін-т гіст. НАН Беларусі; рэд. кал.: А.А. Каваленя (навук. рэд.) [і інш.]; У.С. Пуцік (адк. рэд.). — Мінск: ІВЦ «Мінфіна», 2021. — С. 32–47.
• Сістэма аховы правапарадку беларуска-літоўскіх губерняў другой паловы ХІХ — пачатку ХХ ст.: гістарыяграфія праблемы // Пічэтаўскія чытанні — 2021: 100 гадоў БДУ — першаму ўніверсітэту Беларусі: матэрыялы міжнар. навук.-тэарэтыч. канф., Мінск, 27 — 28 кастр. 2021 г. / Беларус. дзярж. ун-т; рэдкал.: А. Д. Кароль (гал. рэд.)[і інш.]; навук. рэд. М. Ф. Шумейка, А. А. Яноўскі. — С. 708–716.
• Мясцовыя ініцыятывы ў спробах рэфармавання сельскай паліцыі беларуска-літоўскіх губерняў сярэдзіны 70-х гг. ХІХ ст. // «Долгий ХІХ век» в истории Беларуси и Восточной Европы: исследования по новой и новейшей истории: сб. науч. ст. — Вып. 6. — 2022. — С. 217–225.
• Паліцэйская рэформа 1862 г. у беларуска-літоўскіх губернях: тэорыя і практыка // Научные труды РИВШ. Исторические и психолого-педагогические науки: сб. науч. статей. — Вып. 22, Ч. 2. — 2022. — С. 168–175.
• «Воровки» в белорусском городском социуме второй половины ХІХ в.: взгляд на проблему сквозь призму отдельных судеб и историй // Прошлое, память, нарратив: гендерное измерение повседневности. Материалы XV Международной научной конференции РАИЖИ и ИЭА РАН, Пенза, 29 сент. — 2 окт. 2022 г. / отв. ред. Н. Л. Пушкарева, сост. А. И. Громова, А. В. Жидченко: в 2 ч. — М.: ИЭА РАН, 2022. — Ч. 1. — С. 184–188.

Навуковыя стыпендыі, гранты і прэміі:
Стыпендыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь для аспірантаў на 2011 г. Грант НАН Беларусі для маладых навукоўцаў на 2010–2011 гг. Прэмія НАН Беларусі для маладых навукоўцаў імя В.Ф. Купрэвіча на 2015 г.