Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх!

Нацыянальная акадэмія навук Беларусі
аб’яўляе аб правядзенні Ўсебеларускай акцыі
«Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны:
успомнім усіх!»

E-mail: voenhistbel@mail.ru *
Кантактны тэлефон: (+375 17) 378-24-21 (д.г.н., прафесар Літвін А.М.)

Вялікая Айчынная вайна 1941–1945 гг. пакінула глыбокі след у гісторыі беларускага народа. На акупаванай тэрыторыі Беларусі 3 гады шугала полымя ўсенароднага супраціву захопнікам. У змаганні з германскімі агрэсарамі Беларусь страціла кожнага трэцяга жыхара. Беларускі народ свята паважае памяць загінуўшых. На тэрыторыі нашай краіны ўзведзена больш за 8,5 тысяч мемарыялаў, помнікаў і рукатворных Курганоў Славы. Велізарная ўвага надаецца захаванню духоўнай памяці. За дзесяцігоддзі якія прайшлі пасля Вялікай Айчыннай вайны, створаны сотні мастацкіх твораў і кінафільмаў. Айчынныя навукоўцы апублікавалі каля 12 тысяч прац, у тым ліку ўнікальную 146-томную хроніку «Памяць», адзіны на постсавецкай прасторы вучэбна-метадычны комплекс «Великая Отечественная война советского народа (в контексте Второй мировой войны)». Толькі ў апошнія гады выдадзены такія знакавыя для нашага народа і дзяржавы навуковыя працы, як «Вклад белорусского народа в Победу в Великой Отечественной войне» і «Созвездие героев земли белорусской».

Аднак у сучасных геапалітычных умовах, калі не спыняюцца спробы фальсіфікацыі і скажэння гісторыі Другой сусветны і Вялікай Айчыннай войн, становіцца ўсё менш і менш непасрэдных сведак і ўдзельнікаў ваенных падзей. Для нас жыццёва важна захаваць для нашчадкаў кожны факт і дэталь — усё, што стала ўвасабленнем духоўнай сілы беларускага народа ў цяжкія ваенныя гады.

У мэтах увекавечання і захавання памяці пакалення пераможцаў Нацыянальная акадэмія навук Беларусі выступае з ініцыятывай усебеларускай акцыі «Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх!».

Звяртаемся да кіраўніцтва абласных і раённых выканаўчых камітэтаў, да ўстаноў адукацыі і культуры, грамадскіх арганізацый, усіх зацікаўленых грамадзян Рэспублікі Беларусь з просьбай разгарнуць працу па зборы ўспамінаў і фатаграфій удзельнікаў падзей Вялікай Айчыннай вайны. Матэрыялы просім накіроўваць у Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, дзе будзе ажыццяўляцца збор інфармацыі і навуковая апрацоўка атрыманых звестак, падрыхтоўка на іх аснове адпаведных выданняў, а таксама стварэнне электроннай базы дадзеных.

E-mail: voenhistbel@mail.ru *
Кантактны тэлефон: (017) 378-24-21 (д.г.н., прафесар Літвін А.М.)
* — Высылаючы матэрыял, Вы аўтаматычна даёце згоду на апрацоўку персанальных дадзеных (любое дзеянне або сукупнасць дзеянняў), у тым ліку збор, сістэматызацыю, захоўванне, выкарыстанне, распаўсюджванне, і размяшчэнне іх на розных інфармацыйных рэсурсах для ўдзелу ў мерапрыемствах, звязаных з публікацыяй матэрыялаў усебеларускай акцыі «Народная летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх! і ў адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь ад 07.05.2021 № 99-З “Аб абароне персанальных даных”.

______________________________________________________________________________________________________________________________________

Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх! Кн. 1 / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; склад.: А. М. Літвін, А. А. Крыварот, К. Д. Ганчарэнка ; рэдкал.: А. А. Каваленя (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск: Беларуская навука, 2020. — 451 с.

Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх! Кн. 1 / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі; склад.: А. М. Літвін, А. А. Крыварот, К. Д. Ганчарэнка; рэдкал.: А. А. Каваленя (гал. рэд.) [і інш.]. — 2-е выд. — Мінск: Беларуская навука, 2022. — 451 с.

У выданні прадстаўлены ўспаміны і дакументальныя матэрыялы, сабраныя ў Інстытуце гісторыі НАН Беларусі ў рамках ініцыяванай Нацыянальнай акадэміяй навук Беларусі ўсебеларускай акцыі «Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх!». Разлічана на шырокае кола чытачоў: прафесійных гісторыкаў, выкладчыкаў устаноў вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі, настаўнікаў агульнаадукацыйных устаноў, студэнцкую і вучнёўскую моладзь, рэкамендаваны для выкарыстання ў навукова-даследчай рабоце і навучальным працэсе.
+Успаміны «Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх! Кн. 1»
1. Семейная память о войне (В.Г. Гусаков)
2. Трагическое пророчество (В.Г. Гусаков)
3. Воин и будущий академик Степан Гордеевич Скоропанов (Д.П. Бабарико)
4. Вспоминая светлое имя отца (А.В. Кильчевский)
5. Слово об учителе: академик М. М. Севернёв — подпольщик, партизан и фронтовик, солдат и генерал науки (В.Н. Дашков, В.О. Китиков)
6. Слово об отце (В.Е. Агабеков)
7. Аляксандр Мiкалаевiч Мацко: падпольшчык, партызан, вучоны-настаўнік (М.Г. Жылінскі, А.А. Цобкала)
8. Часто вспоминаю отца и свекра (Н.А. Марцелева)
9. З гісторыі маёй сям’і (А.М. Літвін)
10. Ветеран из Рогачёва (Н.Н. Помазанов)
11. Браты Крывароты з вёскі Дзмітравічы — франтавікі і партызаны (А.А. Крыварот)
12. Анатолий Леонтьевич Кононович: от партизана до первого заместителя Министра финансов БССР (Л.Н. Кононович)
13. Из судьбы моего отца (Г.Ф. Клопова)
14. Настаўнік (А.А. Коваленя)
15. Маленький защитник большого города и его брат (С.В. Дубовик)
16. Великая Отечественная война в истории моей семьи (И.Ю. Воронкова)
17. След войны в моей семье (С.Д. Пашкевич)
18. Помогали партизанам (Т.И. Савицкая)
19. Памяць мацней часу. Гісторыя вайны ў франтавых лістах (Н.М. Сіняк)
20. Я горжусь (В.С. Лаворенко)
21. С раннего детства мне нравилось слушать рассказы о нем (А.С. Барсукова, В.П. Поправко)
22. Горжусь своим прадедом Михаилом Ефремовичем Козинцевым – ветераном войны и труда (В. С. Крупа, В. П. Поправке)
23. Рассказ о прекрасном человеке (С. В. Санько)
24. Рассказ о моем отце (Э. Г. Алексеенко)
25. «Строки, овеянные войной…» (В. В. Сапунов)
26. Владимир Флорович Бартош — учитель-герой Великой Отечественной войны (Д. А. Агеевец, А. М. Агеевец)
27. Как деревенский подросток спас командира (Г. А. Разведчикова)
28. О начале войны мы узнали по радио (П. Т. Павлова)
29. Мой прадед — мой герой! (И. В. Карпович, А. К. Карпович)
30. Война в его судьбе (Н. В. Сафаревич)
31. Век Валентины Неофитовой (С. В. Дубовик)
32. Листаем страницы памяти (У. А. Васильева)
33. Его именем названа школа (А. И. Чернявский)
34. Воспоминания узников концлагерей и ветеранов Великой Отечественной войны (О. В. Викторенко, Л. В. Емельянова)
35. Помним, благодарны, гордимся! (Е. Самбук, Д Трошин, Л. Н. Трошина, О. Н. Комарова)
36. Семья ветеранов Сологуб-Астрейко (Д. С. Ложкин, А. Э. Ложкина)
37. Рассказ об участниках войны (Л. Л. Мельникова)
38. Эпізоды з жыцця майго дзеда (В. I. Ермаловіч)
39. Увековечим в пантеоне героев (С. В. Малащенко)
40. Герои Чаусской земли (Н. В. Старовойтова)
41. Судьбы детей и подростков Тетеринского сельского совета, особенности действий фашистов на территории Круглянского района Могилёвской области (Т. Л. Романова)
Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх! Кн. 2 / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі ; склад.: А. М. Літвін [і інш.]; рэдкал.: А. А. Каваленя (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск: Беларуская навука, 2022. — 455 с.
У выданні прадстаўлены ўспаміны і дакументальныя матэрыялы, сабраныя ў Інстытуце гісторыі НАН Беларусі ў рамках ініцыяванай Нацыянальнай акадэміяй навук Беларусі Усебеларускай акцыі «Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх!». Дадзеная кніга з’яўляецца другой з цыкла кніг. Разлічана на шырокае кола чытачоў: прафесійных гісторыкаў, выкладчыкаў вышэйшых навучальных устаноў і сярэдніх школ, студэнцкую і вучнёўскую моладзь, рэкамендуецца для выкарыстання ў навукова-даследчай рабоце і навучальным працэсе.
+Успаміны «Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх! Кн. 2»
1. Отец сквозь годы смотрит на меня (А.Е. Петрунников)
2. Мой дед освобождал Европу (А. Павлюкович)
3. Успомнім усіх, калі будзем памятаць усіх! (В.Л. Лакіза)
4. Успаміны маёй мамы (Л.М. Лапата)
5. Алексей Терещенко и семья (А.П. и Н.А. Соловьяновы)
6. Абаронца Сталiнграда (І. Лычкоўскі)
7. Надежда. История моей семьи (Л.И. Шадурская (Владысик))
8. Человек, спасший одну жизнь, спас все человечество (Л.И. Шадурская (Владысик))
9. Участник боев за Сталинград и на Орловско-Курской дуге Эдуард Станиславович Былинко (1919–1943) (И.Р. Чикалова)
10. Осколок в груди (Л.А. Потеенок)
11. Мои родители — советские активисты (М.И. Васевич (Горюнова))
12. Дмитрий Степанович Мовчанский: страницы довоенной биографии бывшего партизанского и партийного руководителя (Д. Бриштен)
13. Две войны в истории многодетной семьи Н. М. Дубина (М.Н. Леонович)
14. Братья Василий и Алексей Шевко (Ф.А. Шевко)
15. Каждый из нас — для Отечества (Г.П. Шукелович)
16. Толкач Григорий Николаевич (Н.Г. Сергейчик)
17. Отец и сын Коробцовы (В. Горобцова)
18. С Дальнего Востока на запад (А. Реутский)
19. Воспоминания Надежды Яковлевны Владысик (Л. И. Шадурская (Владысик))
20. Воспоминания о войне (И. В. Козырева (Маркова)
21. Через всю войну (А. М. Бобр, П. А. Бобр)
22. Герой моей семьи (Ж. Ю. Ушак)
23. Семейная история (Е. К. Казмерчук)
24. Анатолий Леонидович Турцевич (А. Л. Турцевич)
25. Николай Иванович Никифорук (А. Журов)
26. Своим потомкам (Е. Е. Телепнёва (Хомич))
27. Иван Иванович Борщев (А. В. Жук)
28. Владимир Петрович Барановский (Н. В. Алейникова)
29. Фронтовики Титовы (К. Титов)
30. Константин Иванович Осипов (С. А. Борисова)
31. Для меня он герой (Н. Сапоненко)
32. Бережно память храним (Г. В. Мовчан)
33. Владимир Федотович Загорский (А. В. Загорский)
34. Михаил Ефремович Килессо (Л. М. Ворфоломеева)
35. Мой отец погиб на фронте (Т. Ю. Недведская)
36. Артиллерист резерва главного командования (В. А. Ананич)
37. Жыццёвыя сцежкі майго бацькі (Сямён Мікалаевіч Стома) (У. С. Стома)
38. Владимир Павлович Беганский (Д. Д. Таликадзе)
39. «Анюта, я с тобой..!» (Е. В. Витряная, Е. В. Витряная)
40. Владимир Николаевич Короткий (В. В. Каленик)
41. Борис Иванович Цветинский (М. Б. Самуйлова, В. Б. Волкова, А. Б. Побойнева)
42. Герои нашей Родины бессмертны! (И. И. Паромчик)
43. Павел Павлович Горбелик (Е. П. Горбелик)
44. Как деревенский подросток спас командира (Г. А. Разведчикова)
45. Федор Васильевич Хмелёв (А. В. Хмелёва)
46. Семья Ярчевских (В. И. Ярчевская)
47. Судьбы семьи Жуковых (А. В. Терентьева, Е. Н. Потапович)
48. Офицер-артиллерист М. Ф. Гедич (Г. В. Шнипко)
49. Бацькаў лёс (I. I. Лычкоўскі)
50. Засечкі на сэрцы, засечкі на памяці (М. Цімінская (Альферовіч — Падвойская))
51. Моя война, освобождение и Победа (В. И. Моисеенко)
52. Непостижимое мужество: командир стрелковой роты (Н. Н. Помазанов)
53. Мой дед — участник войны (Ж. Ю. Ушак)
54. Александр Гаврилович Герасин (М. В. Бобрович)
55. Я помню, я горжусь! (Н. Ф. Валенчиц)
56. Мой прадедушка — герой (А. В. Галеня)
57. Каханне, народжанае пад кулямі (А. Касцючэнка)
58. Героические предки Ольги Жуковой (О. С. Жукова)
59. Федор Филиппович Шульга (Д. И. Щербаков, Т. Г. Осадчая)
60. Анатолий Константинович Малейко — юный партизан Великой Отечественной войны (А. К. Малейко)

Лёсы землякоў

61. Наши герои — Кавалеры орденов Славы (В. В. Чайка)
62. Лідзія і Георгій Хільтовы (А. У. Ненартовіч)
63. Иван Дмитриевич Липский (М. А. Желдакова)
64. Зенитчик «Бяроза» (Д. Чернявский)
65. Создатель автоматики ядерного оружия (Э. Шпилевский)
66. «Здравствуй, мама, я – живой!» Из воспоминаний Владимира Иосифовича Байгота (К. А. Жвирбля)
67. По врагу из пушки-сорокапятки (Д. Чернявский)
68. Чтобы помнили: Эля Ласка из деревни Плешки, что на Лепельщине (А. Барановский)
69. Семья Бардашевич (ГУО «Кочищанская средняя школа Ельского района»)
70. Они живы, пока их помнят
71. Ветераны агрогородка Красное (В. И. Фролов)
72. В строю всегда, в памяти навечно! (Поисковая группа «Следопыты» ГУО «Судковская средняя школа»)
73. Две войны хойникского партизана Аврама Гуляя (Поисковая группа «Следопыты» ГУО «Судковская средняя школа»)
74. Канстанцін Нікадзімавіч Драчэўскі (ДУА «Качышчанская сярэдняя школа Ельскага раёна»)
75. Михаил Аронович Гольдман (М. В. Медведева)
76. Василий Евменович Григорьев (Г. И. Житко, С. В. Григорьева)
77. Защитники Ленинграда (Р. Раевский, Т. С. Хальцова)
78. Леонид Яковлевич Островский (М. Н. Ляхович, А. Т. Ходор)
79. Анна Ивановна Беляй (К. Красовская)
80. Адольф Иванович и Федора Ивановна Тимошенко (Т. Радченко)
81. Мы здабывалі мір — вам яго берагчы! (Т. Л. Каранеўская)
82. Письмо из 41-го (О. Гребенников)
83. Успеть донести, чтобы спасти!.. (Нина Ивановна Морозова) (Д.А. Романова, В.М. Смольский)
84. Женя и Жорж (В. Литвинова)
85. Семья Калуцких (Н. Н. Луцкая, И. Л. Луцкая)
86. Память о геноциде: на пути к Хатыни (А. Павлюкович)

Авіяцыя

87. Одна из «незабудок» Великой Отечественной войны (В. Касьянов)
88. Иван Ефимович Душкин (Г. Баркун)
89. Июнь 41-го. В небе Логойщины (А. Павлюкович)
90. Имена на обелиске: одна ночь боевых действий 16-й гвардейской Сталинградской бомбардировочной авиационной дивизии (В. Нелихов)

Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх! Кн. 3 / Нац. акад, навук Беларусі, Ін-т гісторыі ; склад.: А. М. Літвін [і інш.]. — Мінск : Беларуская навука, 2023. — 367 с.
У выданні прадстаўлены ўспаміны і дакументальныя матэрыялы, сабраныя ў Інстытуце гісторыі НАН Беларусі ў межах ініцыяванай Нацыянальнай акадэміяй навук Беларусі Усебеларускай акцыі «Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны: успомнім усіх!». Дадзеная кніга з’яўляецца трэцяй з цыкла кніг. Разлічана на шырокае кола чытачоў: прафесійных гісторыкаў, выкладчыкаў навучальных устаноў, настаўнікаў сярэдніх школ, студэнцкую і вучнёўскую моладзь, рэкамендуецца для выкарыстання ў навукова-даследчай рабоце, навучальным і педагагічным працэсе.

______________________________________________________________________________________________________________________________________
9 июля 2020 г.

Беларусь 3: НАВУКАМАНІЯ | Народны летапіс Вялікай Айчыннай вайны (праект НАН Беларусі)